De culinaire tijdschriften buitelen over elkaar in hun strijd om de meeste vegetarische recepten aan te prijzen. Ook internet is er vol mee. Vegetarisch eten is hip en voor het voortbestaan van de aarde natuurlijk ook onontkoombaar. Het kost veel te veel natuurlijke hulpstoffen om een stuk vlees op je bord te krijgen, nog afgezien van de schadelijke stoffen die er bij vrij komen. Maar in de westerse wereld is vlees eten een vanzelfsprekendheid. Hoe doorbreek je die gewoonte? Dat is een complex probleem voor de bedrijven in de voedselindustrie, waarbij de afdelingen productontwikkeling en reclame nauw moeten samenwerken.
Vlees gewoonweg uit de maaltijd schrappen lijkt geen optie. Dus ging men op zoek naar vervangers. Iedereen kan dan op de vertrouwde manier blijven eten en dan verkoop je gemakkelijker nieuwe producten. De ontwikkeling was een hele klus, maar er is nu een groot aanbod aan vleesvervangers op basis van soja, granen of schimmels. Nou nog aan de man brengen. De naam is hierbij van cruciaal belang, het is echter niet simpel. Want vleesvervangende kip mag niet zomaar kip heten. Er moet een nieuwe naam bedacht worden die naar kip verwijst. En dan gebeuren er soms vreemde dingen.
Het bedrijf ‘De vegetarisch slager’, op zichzelf al een vondst, heeft de aanduiding vegetarisch in zijn naam opgenomen. Die staat ook groot op de verpakking van elk product. Welk vlees het precies moet vervangen staat er onder, echter met een taalkundige aanpassing geschreven. Gehakt wordt op die manier gehackt en stukjes kip worden kip stuckjes. Voor de klant is het zo duidelijk wat hij of zij koopt. Die namen zijn vastgelegd, dus door de concurrenten niet te gebruiken. Albert Heijn gooit het over een andere boeg.
Na een waarschijnlijk eindeloze brainstormsessie zijn zij met de volgende benamingen gekomen. De vervanger van gehakt heet Vegetarische basis rulstukjes. Rulstukjes? Wie heeft dat bedacht? Gehakt kun je rul bakken, het valt dan uit elkaar. Rulstukjes is geen woord. Nou ja, tot ze het zelf bedachten, maar dat maakt het nog geen Nederlands. Nog erger hebben ze het gemaakt bij hun vervanger voor kip. Kipstukjes heten stukjes als van kip. Hoe zo als van? Is dit de tegenhanger van als van varken? Ik krijg zelf het gevoel dat een lesje Nederlandse taal, hier wel op zijn plaats is. Het voorstel is blijkbaar goedgekeurd en nu ligt het in de winkel.
Waarschijnlijk zal het de klant er niet van weerhouden de Albert Heijn varianten te kopen. Men biedt het eigen merk namelijk fors goedkoper aan dan de vergelijkbare producten van de concurrent. Dit was ook te verwachten. Want hun slogan mag dan al een poosje verandert zijn, maar ’s lands grootste kruidenier blijft gewoon nog op de kleintjes letten. Dat is al jarenlang de strategie als van Albert Heijn.
Photo by Clarissa Watson on Unsplash
