Ik stuitte op een foodproduct waar ik nog nooit van gehoord had, maar kenners geven het een bijna mythische status. Lao Gan Ma, een kruidige saus die bestaat uit een mix van gebakken uien en geroosterde chilipepers. Het speciale zit hem in de gebruikte pepers, die groeien alleen in de Chinese provincie Guizhou. Daar is de grond en de hoeveelheid regen bepalend voor het ontstaan van een heel specifieke smaak. Zonder noemenswaardige reclamecampagnes heeft dit merk niet alleen heel China veroverd, maar ook Engeland en de Verenigde Staten. Het is een hit onder studenten, bloggers, foodies en ook onder sterrenchefs. Bovenal lijkt het verhaal erachter, op een modern sprookje.
Het begon allemaal eind vorige eeuw met één vrouw, Tao Huabi. Als jonge weduwe van arme komaf, zocht zij een manier om geld te verdienen voor haarzelf en haar twee kinderen. Ze begon met het maken van tofu op rijstbasis en verkocht dit op school aan de leerlingen. Al snel opende ze een kleine winkel in Guiyang, de hoofdstad van Guizhou. Ze verkocht er noedels met een kruidige saus naar eigen recept, aangevuld met sojabonen. Dit eenvoudige gerecht trok veel studenten aan en die roemden met name haar saus. Via mond tot mond reclame verspreidde het nieuws over deze sensationele saus zich en kwamen er steeds meer mensen van buiten Guiyang naar haar winkel. In 1994 stopte ze dan ook met de verkoop van noedels en ging zich toeleggen op het maken en verkopen van potjes saus en op het ontwikkelen van andere smaakcombinaties.
In 1997 startte ze haar eigen fabriek die direct werk gaf aan veertig personen. Ze produceerde onder de naam Lao Gan Ma, naar de koosnaam ‘oude peetmoeder’, die de studenten haar hadden gegeven. Een foto van zichzelf, in de vorm van een strak voor zich uitkijkend staatsieportret, kwam als beeltenis op alle producten. En toen ging het snel. Eerst veroverde ze grote delen van China. Vervolgens namen Chinese studenten die in het westen gingen studeren de sauzen mee. Ze lieten het proeven aan hun vrienden, die meteen enthousiast werden. Ook professionele chefs pikten het op en gingen het in hun gerechten gebruiken, of ze probeerden er een eigen draai aan te geven. Hierna verspreidde het zich als een olievlek. Op dit moment werken in de fabrieken van Tao Huabi meer dan vierduizend mensen en wordt haar privévermogen geschat op ruim één miljard dollar.
De saus blijkt niet alleen geschikt voor een noedelgerecht, maar kan blijkbaar ook op brood, op een ei, door de soep, over het vlees, of zo gegeten worden uit het potje. Op de facebook-pagina van Lao Gan Ma posten fans van over de hele wereld foto’s van hun favoriete foodcreaties. Het ziet er niet altijd even appetijtelijk uit, de smaak schijnt echter alles te compenseren. Zo zeer zelfs dat McDonalds een sundae icecream met Lao Gan Ma topping verkoopt. Een groot succes, met name in China. Naast de facebook-pagina is er ook een eigen magazine en heeft het logo een rol gespeeld in de mode-industrie. In 2018 prijkte de beeltenis van mevrouw Tao Huabi, precies zoals zij te zien is op alle ooit geproduceerde producten, prominent op een fel rode sweater, die verkocht werd ter ere van de opening van de New York Fashion Week. En als honderdtwintig euro je te duur is, kun je bij Aliexpress altijd terecht voor een T-shirts met haar beeltenis.
In Nederland is de saus nog niet doorgedrongen in de mainstream supermarkten, maar volop te koop in toko’s en Aziatische supermarkten. Je moet er soms even naar zoeken, Amazing Oriental verkoopt het bijvoorbeeld onder de naam Old Mother. Ondanks dat ik niet zo van pittige dingen houd, wil ik dit toch wel eens gaan proberen. Alleen al voor het verhaal erom heen. En voor wie ‘het wonder van Guizhou’ nu eindelijk ook eens zelf wil zien, volgt hier haar iconische beeldmerk.
Photo peppers by Frank Vessia on Unsplash
